e
sv

Tiroid Bezi Fonksiyon Testleri

684 Okunma — 07 Aralık 2022 12:24
avatar

admin

  • e 0

    Mutlu

  • e 0

    Eğlenmiş

  • e 0

    Şaşırmış

  • e 0

    Kızgın

  • e 0

    Üzgün

Normal tiroid fizyolojisine genel bakışımızdan gördüğümüz üzere, tiroid bezi T4 ve T3 üretir. Fakat bu üretim, hipotalamusun TSH Salgılatıcı Hormonu tarafından da düzenlenen hipofiz bezinin (TSH) uyarımı olmadan mümkün değildir. Artık…

Normal tiroid fizyolojisine genel bakışımızdan gördüğümüz üzere, tiroid bezi T4 ve T3 üretir. Lakin bu üretim, hipotalamusun TSH Salgılatıcı Hormonu tarafından da düzenlenen hipofiz bezinin (TSH) uyarımı olmadan mümkün değildir. Artık radyoimmünoassay teknikleri ile kanda dolaşan hormonları çok yanlışsız bir biçimde ölçmek mümkün. Bu tiroid fizyolojisi bilgisi, farklı hastalıkları teşhis etmek için hangi tiroid testinin yahut testlerinin gerekli olduğunu bilmek açısından değerlidir. Tüm tiroid hastalıklarının teşhisinde tek bir laboratuvar testi %100 hakikat değildir; lakin, iki yahut daha fazla testin bir kombinasyonu çoklukla tiroid işlevindeki en ufak anormalliği bile saptayabilir.

Örneğin, düşük bir T4 düzeyi hastalıklı bir tiroid bezi ~ YAHUT ~ tiroidi T4 üretmesi için uyarmayan, çalışmayan bir hipofiz bezi manasına gelebilir. T4 düşükse hipofiz bezi olağanda TSH salgılayacağından, yüksek bir TSH seviyesi hipotiroidzmden tiroid bezinin (hipofiz bezi değil) sorumlu olduğunu doğrular.

T4 düzeyi düşükse ve TSH yükselmiyorsa, hipofiz bezinin hipotiroidizmin nedeni olma mümkünlüğü daha yüksektir. Hipofiz bezi ayrıyeten bedenin öteki bezlerini (adrenaller, yumurtalıklar ve testisler) düzenlediği ve çocuklarda büyümeyi ve olağan böbrek işlevini denetim ettiği için, bu elbette tedaviyi büyük ölçüde etkileyecektir. Hipofiz bezi yetmezliği, öbür bezlerin de başarısız olabileceği ve yalnızca tiroid dışında öteki tedavilerin gerekli olabileceği manasına gelir. Hipofiz bezi yetmezliğinin en yaygın nedeni hipofiz tümörüdür ve bu da ameliyat gerektirebilir.

Tiroid hormonlarının çağdaş ölçümü, Dr. Solomon Berson ve Dr. Rosalyn Yallow tarafından keşfedilen yeni bir teknik olan radyoimmunoassay (RIA) ile yapılır. Tiroid hastalığı araştırmalarında ve tüm endokrinoloji alanında ihtilal yaratan bu keşif için 1977 Nobel Tıp Ödülü’ne layık görüldüler.

Tiroid Testi Türleri​

Tiroksin (T4)​


RIA (radyoimmünoassay) ile T4, en çok kullanılan tiroid testidir. Sıklıkla T7 olarak anılır, bu da doğum denetim hapları, öbür hormonlar, nöbet ilaçları, kalp ilaçları ve hatta aspirin üzere T4 rutinini değiştirebilecek birtakım ilaçları düzeltmek için reçine T3 alımının (RT3u) yapıldığı manasına gelir. Ölçek. T4 , kandaki tiroksin ölçüsünü yansıtır. Hasta rastgele bir tiroid ilacı almıyorsa, bu test çoklukla tiroid işlevinin yeterli bir ölçüsüdür.

Triiyodotironin (T3)​

Tiroid hormonu üretimi sayfamızda da belirtildiği üzere tiroksin (T4), olağan bezin ürettiği tiroid hormonunun %80’ini temsil eder ve genel olarak bezin genel fonksiyonunu temsil eder. Öteki %20, RIA tarafından T3 olarak ölçülen triiyodotironindir. Bazen hastalıklı tiroid bezi çok yüksek düzeylerde T3 üretmeye başlar, lakin yeniden de olağan düzeylerde T4 üretir. Bu nedenle, her iki hormonun ölçümü, tiroid işlevinin daha da gerçek bir formda değerlendirilmesini sağlar.

Tiroid Uyarıcı Hormon (TSH)​

TSH’nin hipofiz üretimi, IRMA (immünoradyometrik tahlil) olarak isimlendirilen bir prosedürle ölçülür. Olağanda, olağan tiroid bezinin düzgün çalışmasını sağlamak için düşük TSH düzeyleri (5 üniteden az) kafidir. Erken hipotiroidizmde olduğu üzere tiroid bezi etkisiz hale geldiğinde, T4 ve T3 hala “normal” aralıkta olsa bile TSH yükselir. TSH’deki bu artış, hipofiz bezinin sirkülasyondaki tiroid hormonundaki düşüşe verdiği cevabı temsil eder; çoklukla tiroid bezi yetmezliğinin birinci belirtisidir.Tiroid bezi düzgün çalışırken TSH olağanda düşük olduğundan, dolanımdaki tiroid hormonları düşükken TSH’nin yükselmemesi, hipofiz işlevinin bozulduğunun bir göstergesidir. Yeni “hassas” TSH testi, tiroid çok etkin olduğunda (hipofizin tiroid stimülasyonunu azaltmak için olağan bir reaksiyonu olarak) çok düşük TSH düzeyleri gösterecektir. TSH düzeyinin yorumları tiroid hormon düzeyine bağlıdır ; bu nedenle TSH çoklukla T4 RIA ve T3 RIA üzere öbür tiroid testleriyle birlikte kullanılır.

TSH Salgılatıcı Hormon (TRH)​

Endokrin işlevi olağan olan şahıslarda, hipofizden TSH salgılanması, TSH Salgılatıcı Hormon (TRH…hipofize TSH üretmesini söyleyen hipotalamus tarafından salınan hormon) içeren bir enjeksiyon yapılarak artırılabilir. 5 yahut daha düşük bir temel TSH, TRH enjeksiyonu yapıldıktan sonra çoklukla 10-20’ye çıkar. Çok fazla tiroid hormonu (tiroksin yahut triiyodotironin) olan hastalar, TRH verildiğinde TSH’de bir artış göstermezler. Bu “TRH testi”, şu anda erken hipertiroidizmin saptanmasında en hassas testtir. TRH’ye çok fazla karşılık veren (TSH 40’tan fazla yükselir) hastalar hipotiroid olabilir. Bu test birebir vakitte tiroid replasmanı alan kanser hastalarında kâfi ilaç alıp almadıklarını görmek için de kullanılır. Bazen hipofiz bezinin çalışıp çalışmadığını ölçmek için kullanılır.Yeni “hassas” TSH testi (yukarıda), birden fazla klinik durumda TRH testi yapma gerekliliğini ortadan kaldırmıştır.

Tiroid Bağlayıcı Globulin (TBG)​

Kandaki tiroid hormonlarının birden fazla, tiroid bağlayıcı globulin (TBG) ismi verilen bir proteine bağlıdır. Bu proteinin fazlalığı yahut eksikliği varsa, T4 yahut T3 ölçümünü değiştirir lakin hormonun tesirini etkilemez. Bir hastanın olağan tiroid işlevine sahip olduğu fakat açıklanamayan yüksek yahut düşük T4 yahut T3’e sahip olduğu görülüyorsa, bunun nedeni TBG’nin artması yahut azalması olabilir. TBG’nin direkt ölçümü yapılabilir ve olağandışı pahası açıklayacaktır. Kimi ailelerde kalıtsal bir özellik olarak çok TBG yahut düşük TBG düzeyleri bulunur. T4 düzeyinin yanlış bir formda yükseltilmesi yahut düşürülmesi dışında sorun yaratmaz. Bu bireyler sıklıkla hipertiroid yahut hipotiroid olarak yanlış teşhis edilir, fakat tiroid sorunları yoktur ve tedaviye muhtaçlıkları yoktur.

Tiroid Antikorları​

Vücut olağanda bakteri üzere yabancı hususlara karşı antikorlar üretir; fakat kimi şahısların kendi tiroid dokularına karşı antikorları olduğu bulunmuştur. Hashimoto Tiroiditi olarak bilinen bir durum, kanda bu tiroid antikorlarının yüksek düzeyi ile alakalıdır. Antikorların mı hastalığa neden olduğu yoksa hastalığın mı antikorlara neden olduğu bilinmiyor; fakat, yüksek seviyede tiroid antikorlarının bulunması bu hastalığın güçlü bir ispatıdır. Nadiren, başka tiroid hastalığı tiplerinde düşük düzeylerde tiroid antikorları bulunur. Hashimoto tiroiditi diffüz guatr yerine tiroid nodülü olarak ortaya çıktığında, tiroid antikorları mevcut olmayabilir.

Tiroid ultrasonu​

Tiroid ultrasonu, tiroid bezinin bir manzarasını elde etmek ve nodülleri belirlemek için yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanılması manasına gelir. Bir nodülün “katı” mı yoksa sıvı dolu bir kist mi olduğunu söyler, lakin bir nodülün yeterli huylu yahut makus huylu olduğunu söylemez. Ultrason, bir nodülün boyutunun yanlışsız bir halde ölçülmesini sağlar ve bir nodülün tedavi sırasında küçülüp küçülmediğini yahut büyüyüp büyümediğini belirleyebilir. Muayenede nodül kolay kolay hissedilemiyorsa, ultrason doğruluğu artırarak tiroid iğne biyopsisinin yapılmasına yardımcı olur.

Radyoaktif İyot (RAI) Alım Taraması​

Tiroid işlevini ölçmenin bir yolu, tiroid bezi tarafından ne kadar iyot alındığını ölçmektir (RAI alımı). Unutmayın, tiroid hücreleri olağanda kan dolaşımımızdan (yediğimiz besinlerden elde edilen) iyotu emer ve bunu tiroid hormonu yapmak için kullanır. Hipotiroid hastalar çoklukla çok az iyot alırlar ve hipertiroid hastalar çok fazla iyot alırlar. Test aç karnına bir doz radyoaktif iyot verilerek yapılır. İyot, tiroid bezinde ağırlaşır yahut sonraki birkaç saat içinde idrarla atılır. Tiroid bezine giden iyot ölçüsü bir “Tiroid Alımı” ile ölçülebilir. Elbette tiroid ilacı alan hastalar tiroid bezleri kadar iyot almayacaktır zira kendi tiroid bezleri kapalıdır ve çalışmamaktadır. Başka vakitlerde bez iyodu olağan formda konsantre eder lakin iyodu tiroid hormonuna dönüştüremez; bu nedenle, iyot alımının yorumlanması ekseriyetle kan testleriyle birlikte yapılır.

Tiroid İğne Biyopsisi​

Bu, kanser olan “soğuk” nodülü âlâ huylu olan “soğuk” nodülden ayırt etmek için en emniyetli test haline geldi (“sıcak” nodüller nadiren kanserlidir). Diğer hiçbir tiroid testinin sağlayamayacağı bilgileri sağlar. Harika olmasa da biyopsi yapılan nodüllerin %75’inde kesin bilgi sağlayacaktır.

Tiroid Taraması​


Tiroid bezinin ne kadar güzel çalıştığının bir “resmini” çekmek, hastaya bir radyoizotop vermeyi ve tiroid bezinin izotopu ağırlaştırmasına müsaade vermeyi gerektirir (tıpkı üstteki iyot alım taraması gibi). Bu nedenle, ekseriyetle iyot alım testinin yapıldığı tıpkı vakitte yapılır. Teknesyum üzere öbür izotoplar tiroid bezi tarafından konsantre edilecek olsa da; bu izotoplar iyot alımını ölçmeyecektir ki bu bizim sahiden bilmek istediğimiz şeydir zira tiroid hormonunun üretimi iyotun emilmesine bağlıdır. İyodu konsantre eden tiroid nodüllerinin nadiren kanserli olduğu da bulunmuştur; tarama teknetyum ile yapılırsa bu hakikat değildir. Bu nedenle artık tüm taramalar radyoaktif iyot ile yapılıyor. Üstteki taramaların her ikisi de olağan boyutta tiroid bezlerini gösteriyor, lakin soldaki taramada sağ lobun alt kısmında “SICAK” bir nodül varken sağdaki taramada alt kısımda “SOĞUK” bir nodül var. sol lob (kırmızı ve sarı ile özetlenmiştir). İyot bebekte gelişme problemlerine neden olabileceğinden gebe bayanlara tiroid taraması yapılmamalıdır.

İki tip tiroid taraması mevcuttur. En yaygın olarak, tüm tiroid bezini birebir anda görüntüleyen sabit bir pozisyonda çalışan bir gama kamera kullanan bir kamera taraması gerçekleştirilir. Bu çeşit bir tarama sadece beş ila on dakika sürer. 1990’larda Bilgisayarlı Doğrusal Tiroid (CRT) tarayıcı ismi verilen yeni bir tarayıcı piyasaya sürüldü. CRT tarayıcı, tiroid taramalarının netliğini artırmak ve tiroid nodüllerini uygunlaştırmak için bilgisayar teknolojisini kullanır. Hem tiroid işlevini hem de tiroid boyutunu ölçer. Tiroidin gerçek boyutlu 1:1 renkli taraması elde edilir ve boyut santimetrekare cinsinden ve tartı gram cinsinden verilir. Bezin geri kalanına nazaran nodüllerin kesin boyutu ve aktivitesi de ölçülür. Olağan tiroid bezinin CTS’si CRT tarayıcı, tiroid teşhisini daha hakikat hale getirmenin yanı sıra tiroid biyopsisinin sonuçlarını da güzelleştirir. Tiroid bezinin hakikat boyutlandırılması, nodüllerin büyüyüp küçülmediğinin izlenmesine yardımcı olur. Tiroid bezinin tartısının bilinmesi Graves hastalığı olan hastalarda daha hakikat radyoaktif tedavi yapılmasına imkan sağlar.

Tiroid Taraması Ne Vakit Yapılır?​

Tiroid taramalarının kullanıldığı dört ana maksat vardır. Hekiminiz bir tane sipariş ederse, muhtemelen şu nedenlerden biri:

  1. Tiroid nodüllerini tanımlamak ve “sıcak” mı yoksa “soğuk” mu olduklarını belirlemek için.
  2. Tedaviden evvel guatrın boyutunu ölçmek için.
  3. Tiroid kanseri ameliyatı geçirdikten sonraki takibin bir kesimi olarak.
  4. Dilin tabanı yahut göğüs üzere boynun dışındaki tiroid dokusunu bulmak için.

Tiroid,Tiroid Bezi,Normal,İyot,Hasta,Hormon,Doğru,Testi,Düşük,Sağ,Test,Boyut,Taraması,Tarama,Alım,Kan,İla,Nodülleri,Yüksek,Neden,Tarafından,Tek,Tedavi,Seviyesi,Bilgi,Hipofiz,Bezleri,Nodül,Tüm,Kanser,Hastalığı,Rıa,Bez,Eder

magazinpark.com

Sıradaki içerik:

Tiroid Bezi Fonksiyon Testleri