Postpartum depresyonu nedir?

Uzun bir süre bekledikten sonra bebeğini kucağına alan yeni anneler, doğum sonrasında farklı duygusal deneyimler yaşayarak bir değişim sürecine girebilirler. Bu duygusal değişimler, artan sorumluluk hissi, anne rolünün getirdiği yük, bebeğin sağlığına duyulan endişe, eski fiziksel görünümü özleme gibi sebeplerden kaynaklanabilir.

Bu nedenler, anneleri yoğun duygusal karışıklıklara ve hatta depresif duygulara sürükleyebilir. Postpartum dönemi olarak adlandırılan bu zorluklar, gebelik ve doğum süreçlerinin bir parçasıdır; ancak bu süreçle başa çıkmayı öğrenmek oldukça önemlidir.

Postpartum Sendromunun Tanımı

Doğum sonrasında annelerin duygusal dalgalanmalar yaşaması oldukça yaygın bir durumdur. Mutluluk, heyecan, bebeğin bakımına yönelik kaygılar, korku, doğum sonrası stres, eski yaşama özlem gibi duygular, farklı şekillerde her kadını etkileyerek depresyon benzeri hislere yol açabilir. Bu durum, postpartum sendromu olarak adlandırılır.

Doğumdan birkaç hafta sonra, annelerin kendilerini yetersiz hissettiği, umutsuzluk yaşadığı, ağlama krizleri geçirdiği, ani ruh hali değişiklikleri yaşadığı, uykusuzluk veya aşırı uyuma hali, iştah değişiklikleri, kilo kaybı veya kazancı, öfke kontrolü zorlukları, yakın ilişkilerden uzaklaşma, bebeğe bağ kurma güçlükleri, yorgunluk ve enerji eksikliği gibi belirtiler gösteren bir duruma postpartum depresyonu denir. Bu durum, ciddi bir depresyon türüdür ve doğum yapmış kadınların yaklaşık %10-15’inde görülür.

Postpartum Sendromunun Belirtileri

Postpartum depresyonu (PPD), sıklıkla lohusalık hüznü ile karıştırılabilir. Ancak PPD, daha geç başlayabilir ve daha uzun sürebilir, aynı zamanda belirtiler daha yoğun olabilir. Bu nedenle lohusalık depresyonu belirtilerini doğru bir şekilde ayırt etmek önemlidir. Hızlıca tedaviye başlamak, bu belirtileri hafifletmek için önemlidir.

PPD’nin belirtileri şunlar olabilir:

• Depresif ruh hali
• Kendini yetersiz hissetme
• Umutsuzluk
• Şiddetli ağlama nöbetleri
• Ani ve yoğun ruh hali değişiklikleri
• Uykusuzluk veya aşırı uyuma isteği
• İştah kaybı veya aşırı yeme
• Ani kilo kaybı veya kilo alımı
• Öfke kontrolü zorlukları
• Aşırı sinirlilik
• Sosyal çevreden ve sevdiklerden uzaklaşma
• Bebekle bağ kurmakta güçlük çekme
• Sürekli yorgunluk ve bitkinlik
• Kaygı, endişe ve panik ataklar
• Odaklanma ve konsantrasyon eksikliği
• Unutkanlık
• Enerji düşüklüğü
• Suçluluk hissi
• İntihar düşünceleri

Eğer anneler bu belirtilerden birkaçını yaşıyor ve günlük işlevlerini sürdürmekte zorlanıyorlarsa, doğum sonrası depresyon belirtileri gösteriyor olabilirler.

Postpartum Sendromunun Nedenleri Yeni anneler, postpartum sendromunun nedenlerini merak edebilirler. Bu durum genellikle tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Kültürel, ekonomik, psikolojik ve biyolojik faktörlerin hepsi, depresyonun gelişiminde etkili rol oynar.

Postpartum’un nedenleri şunlar olabilir:

• Beklenmedik gebelik
• İstenmeyen gebelik
• Hormonal değişiklikler (özellikle östrojen ve progesteron düzeylerindeki dalgalanmalar)
• Riskli bir gebelik deneyimi
• Artan sorumluluk hissi
• Tiroid hormonundaki dalgalanmalar
• Çevresel baskı
• Eş veya aile desteğinin eksikliği
• Kendi fiziksel görünümlerini olumsuz değerlendirme
• Bebeğe yoğunlaşma sonucu kişisel ihtiyaçların ihmal edilmesi
• Kişisel zaman eksikliği
• Kimlik bunalımı
• Uykusuzluk
• Yalnızlık ve çaresizlik hissi

Postpartum Depresyonunun Tedavisi

Lohusalık depresyonunun tedavisine hızlıca başlamak önemlidir. Belirtiler ne kadar erken fark edilirse ve sorun ne kadar çabuk kabul edilirse, tedaviye başlama olasılığı o kadar yüksektir. Aksi takdirde bu durum aylar hatta bir yıl kadar sürebilir. Tedavi edilmeyen postpartum depresyonu, zamanla daha ciddi psikolojik sorunlara yol açabilir.

Tedavi, kişisel gereksinimlere bağlı olarak farklılık gösterir. Antidepresan ilaçlar ve psikoterapi (konuşma terapisi) tedavi yaklaşımları arasında yer alır. Bazı durumlarda, her iki yöntem de bir arada kullanılabilir. Doktor tavsiyelerine göre uygulanacak yöntemler, tedavi sürecini destekleyebilir.